Czy perfumy mogą cokolwiek o Tobie powiedzieć?

Perfumy łączą swój aromat z emocjami. Potrafią bawić, kusić, ekscytować, uzależniać. W jaki sposób, kompozycje ukryte w małym eleganckim flakonie, mają aż tak duży wpływ na ludzkie powonienie.

Mam to w nosie

Nerwy węchowe znajdujące się w górnej, wewnętrznej części jamy nosa, po wykryciu zapachu generują bodziec, który przekazywany jest do mózgu wzdłuż nerwu węchowego. Nerw węchowy u człowieka składa się z około 20 nici węchowych, które odchodzą od komórek węchowych z jamy nosa, przechodzą przez blaszkę sitową kości sitowej i wchodzą w jamę czaszki dochodząc do opuszki węchowej, a następnie drogą węchową dochodzą do kory zakrętu hipokampa, w którym znajduje się korowy ośrodek węchu.

Neurony węchowe wykrywają zapach, natomiast mózg przetwarza impuls, a następnie przekazuje informacje o zapachu do innych ściśle z nim powiązanych obszarów, zwanych układem limbicznym.

Układ limbiczny w mózgu człowieka odgrywa zasadniczą rolę w kontrolowaniu zachowań, stanów emocjonalnych, jak i jest istotny dla procesu zapamiętywania oraz motywacji wewnętrznej. Znajomość wpływu układu limbicznego pozwala nam zrozumieć dlaczego zapach odgrywa tak ważną rolę w naszej pamięci, nastroju i emocjach.

Zapach i pamięć

Zmysł węchu jest ściśle powiązany z pamięcią, prawdopodobnie bardziej niż jakikolwiek inny ludzki zmysł. Myśląc o zapachach, często przywołujemy określone wspomnienia np. z pobytu z wakacji, letniego wieczoru pachnącego maciejką, lasu po deszczu, ciasta drożdżowego upieczonego przez babcię. Czasami zdarza się, że zapach zupełnie nieoczekiwanie potrafi przywołać dawno zapomniane wydarzenie. A wszystko dzięki pamięci węchowej, którą uznaje się za fenomen ludzkiego organizmu i o której wiemy, że nie zmienia się przez całe życie. Pamięć węchowa decyduje o naszym zachowaniu i emocjach. Podświadomie poprzez zapamiętany raz węch przez receptory węchowe wiemy co jest przyjemne, lub nie.

Bez udziału naszej woli, już raz przypisany zapach do konkretnego receptora węchowego, tworzącego naszą pamięć zapachową, przez całe życie będzie wywoływał konkretne wspomnienia związane z okolicznością wydarzenia, w której towarzyszył nam dany aromat. 

Zapach i emocje   

Poza tym, że zmysł węchu powiązany jest z pamięcią, to także z emocjami, jak radość, strach, smutek, szczęście, wstyd, zauroczenie, pożądanie. Dobry nos potrzebny nam jest do rozpoznania smaku np. dobrze przygotowanej potrawy, jak i oczarowania nas zapachami luksusu, do których należą perfumy. Dobry nos chroni nas także przed niebezpieczeństwem, ostrzega przed groźnymi substancjami i źródłem ich pochodzenia.

Przemysł perfumeryjny opiera się na połączeniu woni i związanych z nią emocji. Zadaniem perfumiarzy jest opracowanie kompozycji zapachowej, wydobycia i pozyskania esencji głównie z roślin i ich owoców, które połączone są z szerokim wachlarzem emocji i pozytywnych uczuć. Na przykładach opisów perfum doskonale wiemy, jakie emocje wywołują dane perfumy, na przykład Giorgio Armani Acqua di Gio lub Acqua di Gioia, radosne, świeże kompozycje wkomponowane w bryzy Morza Śródziemnego, Davidoff Cool Water, odświeżające perfumy wtopione w bezkresny ocean, Hugo Boss Nuit zainspirowany wieczną elegancją małej czarnej sukienki. Przykładów można mnożyć, jest ich tyle tysięcy, ile znamy perfum.

Zapach jest niezwykle ważny jeżeli chodzi o przebywanie między ludźmi lub na bardziej osobistym poziomie. Badania wykazują, ze zapach naszego ciała wytwarzany przez geny tworzące układ immunologiczny może pomóc nam podświadomie wybrać partnerów lub inne osoby, w których towarzystwie lubimy przebywać.   

Ukryta siła zapachu

Bardzo prawdopodobne jest, że na skutek naszej emocjonalnej reakcji na węch regulowanej przez skojarzenia, różni ludzie inaczej postrzegają ten sam zapach. Często spotyka się to na przykładzie perfum, dla jednej osoby konkretne perfumy są aromatyczne, trwałe,  zniewalające, dla innej te same perfumy są za mocne, mdlące, przesłodzone.

Mimo to istnieje grupa zapachów, które wszyscy uważamy za odrażające, bo ostrzegają nas przed niebezpieczeństwem, jak zapach dymu, zgnilizny, pleśni oraz grupa zapachów poprawiająca humor, jak porannej rosy, świeżych kwiatów, ciepłego pieczywa.   

Zmysł węchu ogrywa znaczącą rolę w psychologii człowieka, jest jednym z pięciu zmysłów w jaki łączy nas z otaczającym światem, a jego brak może mieć znaczący wpływ na funkcjonowanie organizmu. Osoby cierpiące z różnych przyczyn na zaburzenia węchu, często mówią o poczuciu izolacji oraz zaniku emocji. Utrata woni może mieć wpływ na zdolność nawiązywania i utrzymywania bliskich relacji osobistych, może prowadzić do depresji. Ważną kwestia jest fakt, że utrata węchu jest niewidoczna. Jeżeli pacjent o tym nie powie, to nikt tego nie zauważy. Utrata węchu powoduje utratę sentymentu do wspomnień, jak i może być objawem rozwijania się w organizmie poważnej choroby.

 Dlatego warto mieć na uwadze, jak ważny jest zmysł węchu, jak znaczący wpływ wywiera na nasze życie – jak w przysłowiu: nigdy nie wiesz co masz, dopóki tego nie stracisz.